NHÀ NGUYỄN VÀ ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM.(Phần 16)

VUA KIẾN PHÚC.

(Vua thứ 7 Nhà Nguyễn)

NHÀ NGUYỄN VÀ ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM.(Phần 16)

Vua Kiến Phúc sinh vào ngày 02 tháng Giêng năm Kỷ Tỵ (12 tháng 2 năm 1869) - Mất ngày 10 tháng 6 (âm lịch) năm Giáp Thân (31 tháng 7 năm 1884).

Vua Kiến Phúc là con thứ ba của Kiên Thái vương Nguyễn Phúc Hồng Cai và bà Bùi Thị Thanh. Kiến Phúc có tên húy là Nguyễn Phúc Ưng Đăng hay Nguyễn Phúc Hạo, sau được vua Tự Đức ban tên Ưng Hỗ vì có công phụng dưỡng khi đau ốm.

Vì không có con, nên vua Tự Đức đã nhận ba người cháu làm con nuôi. Đó là Hoàng trưởng tử Nguyễn Phúc Ưng Ái (về sau là vua Dục Đức), Hoàng tử Nguyễn Phúc Ưng Kỷ (về sau là vua Đồng Khánh) và Hoàng tử Nguyễn Phúc Ưng Đăng là người con nuôi thứ ba.Theo Quốc triều sử toát yếu thì Ưng Đăng được vua Tự Đức truyền đem vào cung, giao cho bà Học Phi (vợ vua Tự Đức) nuôi dạy từ lúc mới 2 tuổi.Lên ngôi ngày mùng 3 tháng 11 (âm lịch) năm Quý Mùi (1883), và lấy niên hiệu là Kiến Phúc.Khi ấy, ông mới 15 tuổi, và mọi việc trong triều đều do hai quan Phụ chính quyết định cả.

Về cái chết của Vua Kiến Phúc thì có điển tích là mẹ nuôi ông là Học phi Nguyễn Thị, vợ Vua Tự Đức tư tình cùng quan phụ chính Nguyễn Văn Tường.Vua bệnh thì Tương vào thăm và nói chuyện với Học phi Nguyễn Thị.Vua nghe được và tuyên bố: "Trẫm hết bệnh trẫm sẽ giết 3 họ nhà nó".Sau đó vua ông thuốc và lăn ra chết.Nghi vấn có sự đầu độc của Nguyễn Văn Tường.

Lăng của Kiến Phúc mệnh danh Bồi Lăng, ở phía trái Khiêm Lăng (Lăng Tự Đức), tại làng Dương Xuân Thượng, phường Thủy Xuân, thành phố Huế.

Huế bắt đầu truyền tai câu ca:

"Nhất giang lưỡng quốc ngôn nan Thuyết,

Tứ nguyệt tam vương triệu bất Tường."

Nghĩa là: 

"Một sông hai nước lời khó nói,

Bốn tháng ba vua triệu bất thường."

(Do sông Hương thì bắc có Đại Nội là triều đình Huế và bên kia bờ nam thì có Tòa Khâm là khâm sứ Pháp.Bốn tháng triều đình Huế đã mất ba vua là điềm không bình thường. - Cuối 2 caai này là tên chữ của 2 đại thần là Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường mà người dân quy cho họ là nông nổi gây nên)

Hình Vua Kiến Phúc ngày đăng quang.